Ο χειμώνας του 2020-2021 προβλέπεται να είναι ένας δύσκολος χειμώνας με τον ιό του φόβου να κυριαρχεί στα καθημερινά δρώμενα.

Τα κρούσματα, οι θάνατοι, οι διασωληνωμένοι αποτελούν καθημερινό σκηνικό μιας πρωτόγνωρης πραγματικότητας.

Η πανδημία κάποια στιγμή θα περάσει και θα ξαναγυρίσουμε στους παλιούς ρυθμούς ζωής.

Ίσως είναι ένας τρόπος για να εκτιμήσουμε πόσο σημαντικό ήταν αυτό που είχαμε και τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και εμπρός για να το ξαναέχουμε.

Θα διαβάσουμε ένα κείμενο γραμμένο από καρδιάς.

Ένα κείμενο που μιλάει για πολλά.

Ένα κείμενο που μιλά για τα καράβια και τους ανθρώπους τους.

Ένα κείμενο που δείχνει μια άλλη σχέση με τα βαπόρια.

Ένα κείμενο που κλείνει με ένα μεγάλο «ευχαριστώ» προς τα βαπόρια και τους ανθρώπους τους.

Ένα κείμενο θα μπορούσε κάποιους να τους προβληματίσει.

Ας αφήσουμε το τώρα και ας μεταφερθούμε νοερά 61 χρόνια πριν.

Στη Σίφνο του 1959. τη νύχτα μεταξύ της 18ης και της 19ης Ιανουαρίου 1959.

Η κ. Κατερίνα Σάρδη, η σύζυγος του καπετάν-Νίκου του Σάρδη που «έφυγε» τόσο νωρίς, μας έστειλε ένα απόσπασμα της εφημερίδας «ΚΙΜΩΛΙΑΚΑ ΝΕΑ» με ένα αφιέρωμα του Αντώνη του Τρούλου στη στήλη «ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΟ».

Το αφιέρωμα αφορά «Ένα ταξίδι με καθυστέρηση και ταλαιπωρία από Σίφνο προς Κίμωλο-Μήλο με το Α/Π «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ»

Είναι μια νύχτα σαν πολλές άλλες νύχτες.

Μια νύχτα με τον αγριο-βοριά να λυσσομανάει, τραμουντάνα, χιόνι στη θάλασσα των Καμαρών….

Οι λιγοστοί επιβάτες είναι μαζεμένοι στο καφενείο του Γιάννη του Μπουλή και πίνουν φασκομηλιά.

Περιμένοντας το «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ» μέσα στην άγρια νύχτα…

Το πλοίο θα έρθει από Πειραιά για να συνεχίσει για Κίμωλο-Μήλο.

Φυσικά, μώλος δεν υπάρχει και οι βαρκάρηδες είναι αυτοί που θα αναλάβουν να μεταφέρουν τους επιβάτες και τα εμπορεύματα από το πλοίο στη στεριά καθώς και τους λιγοστούς επιβάτες που θα συνέχιζαν για Κίμωλο-Μήλο.

Ένας από τους επιβάτες που περιμένουν για να πάρουν το πλοίο είναι ο Καθηγητής Γεώργιος Ανδρομάχου Καμακάρης, ο οποίος εκείνη τη χρονιά υπηρετεί στο Γυμνάσιο Σίφνου.

Γεώργιος Ανδρομάχου Καμακάρης

Ο Καθηγητής Γεώργιος Ανδρομάχου Καμακάρης ήταν φιλόλογος και υπηρετούσε εκείνο το χειμώνα στη Σίφνο.

Κόρη του Καθηγητή είναι η καλή μας φίλη από τη Μήλο, η Αντωνία Καμακάρη.

Η Αντωνία είναι μητέρα του Τάσου του Βενιζέλου που έχει τα «ΜΗΛΕΙΚΑ ΝΕΑ». Ο κόσμος μας είναι πάντα πολύ μικρός.

Η Αντωνία Καμακάρη μας έγραψε σχετικά:

«Το Γυμνάσιο  Σίφνου ήταν παράρτημα του Γυμνασίου Αρρένων Σύρου. Παράρτημα του Γυμνασίου Αρρένων Σύρου αποτελούσε και το Γυμνάσιο  Μήλου

Μία σχολική χρονιά ο πατέρας μου πήγε στην Σίφνο από Μήλο που ήταν πριν.

Τον ακολούθησε όλη η οικογένεια και εγώ φοίτησα τότε στη Β’ Δημοτικού στο Δημοτικό Σχολείο στο Σταυρί

Από την Σίφνο μετακινήθηκε στο Γυμνάσιο Αρρένων Σύρου για τρία χρόνια. Μετά ζήτησε μετάθεση για τον Πειραιά επειδή σπούδαζε ο αδελφός μου. Πήγε στο Οικονομικό Γυμνάσιο Πειραιά. Έμεινε εκεί εννέα χρόνια, μέχρι που πήρε προαγωγή σε Γυμνασιάρχης και τοποθετήθηκε στην Γυμνάσιο Μήλου και αμέσως μετά λυκειάρχης στο Λύκειο Μήλου από όπου και συνταξιοδοτήθηκε αρχές της δεκαετίας του ’80».

Η Αντωνία θυμάται:

«Στην Σίφνο τότε είχε μόνο δύο τάξεις, την Α’ και τη Β’ Γυμνασίου. Και μόνο δύο καθηγητές. Τον πατέρα μου και την κ. Αλιπράντη από Πάρο (νομίζω θεολόγος εκείνη). Έκαναν όλα τα μαθήματα, πατέρας μου στην Β’ τάξη και η κ. Αλιπράντη στην Α’ τάξη».

 

 

 

Αλλά ας ξαναγυρίσουμε σε κείνη τη νύχτα όπως τα περιγράφει ο ίδιος ο Γεώργιος Ανδρομάχου Καμακάρης μέσα από το γράμμα που έστειλε προς την εταιρεία των αδελφών Τυπάλδου και τους καπετάνιους των πλοίων της….

«ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ» και «ΙΟΝΙΟΝ»

Το «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ» ναυπηγήθηκε το 1903. Το όνομα “ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ» το πήρε από τον Baron Empain, τον τελευταίο του ιδιοκτήτη που το είχε ως ιδιωτική θαλαμηγό. Είχε ναυπηγηθεί ως ατμοκίνητη θαλαμηγός με το όνομα “KATOOMBA” στα φημισμένα Ναυπηγεία Ailsa Shipbuilding Company στον Troon της Σκωτίας. Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου επιτάχθηκε από το Βασιλικό Ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας και χρησιμοποιήθηκε ως βοηθητικό σκάφος με το όνομα “SALVATOR”. Aργότερα απέκτησε το όνομα “SAYONARA”.

To 1947 αποκτήθηκε από τον Χαράλαμπο Τυπάλδο, ο οποίος το κράτησε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60.

Το πλοίο μετασκευάστηκε για να χρησιμοποιηθεί στην εσωτερική ακτοπλοΐα της Ελλάδας και οι διαστάσεις του σε μήκος έφταναν τα 80 μέτρα, από τα οποία μόνο τα 59 μέτρα ήταν μέσα στο νερό, τα υπόλοιπα προεξείχαν στην πλώρη και την πρύμνη.

Το 1948 αγοράστηκε από την εταιρεία των αδελφών Τυπάλδου το «ΙΟΝΙΟΝ», το οποίο είχε ναυπηγηθεί το 1893.

Το πλοίο ήταν πολύ καλής κατασκευής με μήκος 56 μέτρα.

Για πολλά χρόνια ταξίδευε κατά μήκος των Νορβηγικών ακτών και αποκτήθηκε από τους αδελφούς Τυπάλδου με το όνομα “DRONNINGEN”.

Eίχε κατασκευαστεί για την Arendals D/S A/S στο ναυπηγείο του Fevig της Νορβηγίας.

Και τα δύο πλοία ταξίδεψαν συνολικά εξήντα χρόνια το «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ» και περισσότερο από εξήντα χρόνια το «ΙΟΝΙΟΝ»

Οι πληροφορίες αυτές, όπως και οι σχετικές φωτογραφίες των πλοίων, προέρχονται από τος εξαιρετικό βιβλίο “MEDITERRANEAN SHIPPING” του εξαιρετικού Laurence Dunn (Εκδόσεις: CARMANIA PRESS)

 «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ»

«Έξαφνα ακούγεται η φωνή του Σταύρου του Μπουλή «Φως στο πέλαγος. Το βαπόρι!!». Πετιόμαστε όλοι στον μώλον.

Πέρα μακρυά ένα φως φαίνεται και πάλιν χάνεται, πίσω από τα πελώρια κύματα. Με την εμφάνισιν και εξαφάνισίν του η ψυχή του ανθρώπου συγκλονίζεται νοιώθοντας τον τιτανικόν αγώνα εκείνων που οδηγούν αυτό το πλοίον στην τρικυμισμενην αποψινήν θάλασσα του Μυρτώου.

Κρατάς γερά τις πέτρες του λιμανιού για να σταθείς όρθιος. Αυτό το πλοίον, αυτοί οι άνθρωποι που το ταξιδεύουν τι υποφέρουν; Ποιάν πάλην κάνουν απόψε μαυτήν την αλαφιασμένην θάλασσα και τον δαιμονισμένον άνεμον, το πηχτό σκοτάδι που κάνει ένα, στεριάν και θάλασσαν.

Σε αρκετήν ώρα το «Ηλιούπολις» εισπλέει στις Καμάρες. Πλυμμένο το έχει η θάλασσα, ψυχήν δεν φαίνεται στα ασκέπαστα του καταστρώματος. Με λίγα φώτα, σκοτεινό και άγριο κι αυτό σαν την άγριαν θάλασσα του μπουγαζιού που την επάλεψε και την ενίκησε, για να φέρει με μύριους κόπους και κινδύνους του πληρώματός του στο μικρό φτωχό νησί των Δυτικών Κυκλάδων την πνοήν του πολιτισμού της μεγάλης πόλεως. Την είδησιν ενός κόσμου με ανέσεις σε ένα κόσμο με στερήσεις. Το γράμμα του ξενιτεμένου στη μάννα του που καρτερεί ταχυδρομείον δέκα και κάποτε δεκαπέντε ημερών στην καρδιά της πολιτισμένης Ευρώπης. Τα είδη πρώτης ανάγκης, τα φάρμακα, την εφημερίδα.

Γαντζωνόμαστε επάνω. Απηυδησμένος από τον αγώνα ξαναμμένος από την πάλην με την θάλασσαν ο καπετάν-Κώστας Σάρδης κάθεται σ’ ένα κάθισμα. Για λίγην όμως ώραν πάλιν σηκώνεται να βοηθήσει τους επιβάτες να ξεμπαρκάρουν πρόθυμος κι εξυπηρετικός, κι αυτός και όλο το πλήρωμα.

Συσκέπτονται αι αρμόδιαι προσωπικότητες των Δ. Κυκλάδων για την συγκοινωνίαν και την βελτίωσιν της στα νησιά μας. Όλο καταλήγουν σε αποφάσεις μεγάλης σημασίας, που θα βελτιώσουν την συγκοινωνίαν, ασφαλώς το καλοκαίρι, που αι αρμόδιαι προσωπικότητες θα έλθουν εις τα νησάκια «χάριν τουρισμού». Αι εφημερίδες και ιδίως μερικοί από τους ενημερωμένους ανά τας Δυτικές Κυκλάδας «ανταποκριτάς» των, κάθε φθινόπωρον συνήθως υβρίζουν εναλλάξ τα «παλιοβάπορα» «ΙΟΝΙΟΝ» και «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ». Και μέσα σ’ αυτόν τον καυγάν με βασικά κίνητρα όλως διάφορα ενίοτε της αγάπης των νησιών και πολύ σχετικά με εμπορικούς και πρακτορειακούς ανταγωνισμούς, μέσα εις τας αντεγκλήσεις και τους ανταγωνισμούς των προσωπικοτήτων, που  πλήθυναν σαν την άμμον της θάλασσας, κανείς δεν θυμάται βγαίνοντας από το βαπόρι να πει ένα «ευχαριστώ» νομίζοντας ότι ξεμπέρδεψε γεναιόδωρα με το φιλοδώρημα του καμαρώτου. Ένα ευχαριστώ στους ατρόμητους ναυτικούς των πλοίων της γραμμής, που είναι πιο ηρωϊκοί θαλασσομάχοι και από τους συναδέλφους των του ωκεανού, στους αλτρουϊστάς ήρωας της θαλασσινής βιοπάλης, που οδηγούν μέσα στο σκοτάδι και στην φουρτούνα τα βαπόρια, σε δύσκολα λιμανάκια, με ξέρες και υφάλους στας εισόδους, με ανάποδα ρεύματα και ανέμους, με όλες τις δυσκολίες της θαλασσινής δουλειάς.

Όλους τους ναυτικούς αλλά για μας τους Δυτικοκυκλαδίτες, ιδιαιτέρως τα πληρώματα του Α/Π «ΙΟΝΙΟΝ» και «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ», που από της απελευθερώσεως και εντεύθεν αυτά κυρίως μας εξυπηρετούν με όλους τους ανάποδους καιρούς, ανεξαρτήτως συμφερόντων, πάνω από κάθε υλικήν επιδίωξιν. Διότι τι εκέρδισεν, εκτός από ηθικήν ικανοποίησιν, ο καπετάν-Κώστας Σάρδης, που έφερεν απόψε το «Ηλιούπολις» στην Σίφνον; Τι πιο πολύ από έναν μισθό εκέρδισεν αυτό το ταλαιπωρημένο πλήρωμα της «Ηλιοπόλεως»;

Σε όλους αυτούς τους ηρωϊκούς ναύτες, ιδιαιτέρως όμως στον Β’ πλοίαρχον κ. Σάρδην, ο οποίος χρόνια τώρα μαζί με τον αλησμόνητον φίλον κ. Μιστράκην κρατούν την γραμμήν της εταιρείας Τυπάλδου των Δ. Κυκλάδων ως απλούς άνθρωπος άσχετος πρακτορειακών συνδυασμών δίνω πολλάς ευχαριστήσεις και θερμά συγχαρητήρια εκ μέρους των χειμωνιάτικων ιδίως ταξιδιωτών των νησιών μας, οι οποίοι ταξιδεύουν όχι χάριν τουρισμού, δηλαδή χάριν γούστου, αλλά για να πάνε στα σπίτια τους και στις δουλειές τους.

Σίφνος 19-1-1959

Γεώργιος Ανδρομάχου Καμακάρης»

Ταξεύοντας σε μπουνάτσες και φουρτούνες

Ο καπετάν-Κώστας ο Σάρδης ήταν ο πατέρας του καπετάν-Νίκου του Σάρδη, για χρόνια καπετάνιου του «Άγιος Γεώργιος».

Πλέον και οι δύο ταξιδεύουν σε πιο γαλήνιες θάλασσες.

Πατέρας και γιος συνεχίζουν να ταξιδεύουν μαζί με το «ΙΟΝΙΟΝ», το «ΗΛΙΟΥΠΟΛΙΣ» και το «ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ»

Ο ίδιος ο καπετάν-Νίκος ο Σάρδης μας είχε πει στις 27 Ιουλίου 2012:

«Ο πατέρας μου, ο καπετάν-Κώστας Σάρδης, ήταν και αυτός για χρόνια καπετάνιος στην ακτοπλοΐα, στα πλοία των αδελφών Τυπάλδου. Είχε περάσει από τα περισσότερα πλοία των αδελφών Τυπάλδου. Στη Σίφνο τον θυμούνται ύπαρχο στο παλιό «Ιόνιον» των αδελφών Τυπάλδου στη δεκαετία του ’50. Και στο «Ηλιούπολις» είχε κάνει ύπαρχος. Και μετά έπιασε πλοίαρχος σε αρκετά πλοία των Τυπάλδων. Ο καπετάν-Κούλης ο Μαστροκόλιας, με τον οποίο έκανα στο «Ποσειδών Εξπρές», ήταν κληρουχία του πατέρα μου».

Ο πατέρας μου είχε  άλλα τέσσερα αδέλφια, από τα οποία οι τρεις ήταν μηχανικοί και μόνο αυτός ήταν καπετάνιος. Είχαν καΐκια στην Κίμωλο, όπως  το «Ευαγγελίστρια» Ο πατέρας τους πέθανε μικρός και έμειναν με την γιαγιά.

Ο πατέρας μου άνοιξε τη γραμμή από τη Ραφήνα για Άνδρο-Τήνο-Μύκονο με το «Μεγαλόχαρη», το 1966. Το «Μεγαλόχαρη» διανυκτέρευε τότε στην Τήνο και γι’ αυτό την Τετάρτη και Πέμπτη Δημοτικού την έκανα στην Τήνο όπου είχαμε νοικιάσει σπίτι. Ο πατέρας μου έμεινε αρκετά χρόνια  στη Ραφήνα με το «Μεγαλόχαρη».».

Να κλείσουμε με ένα μικρό απόσπασμα από όσα μας είπε ο καπατάν-Νίκος ο

Σάρδης που δένουν αρμονικά με το γράμμα του Καθηγητή:

 

««Στην Ψάθη της Κιμώλου, ένα βράδυ με σοροκάδα δεν φαινόταν ο μόλος. Είχαμε 10 επιβάτες για την Κίμωλο. Μόλος δεν φαινόταν, πού να καπελώσεις κάβο. Ήταν και η μάνα μου από κάτω. Οι υπόλοιποι μου έλεγαν να φύγουμε, γιατί μπορεί να κάναμε ζημιά. Εγώ επέμεινα και πιάσαμε, τελικά, με την τρίτη προσπάθεια.

Στην Ανάφη μια φορά, ο μόλος πάλι δεν φαινόταν καθόλου. Το έδειχνα στον υποπλοίαρχο και αυτός δεν το πίστευε. Τότε στην Ανάφη δεν είχε πάει καράβι για μια εβδομάδα. Δεν έπιανε κανένα καράβι. Με ρώτησε, μάλιστα, ο καπετάν-Νίκος ο Βαγγελάτος πού ήταν ο μόλος. Το πλοίο, δίπλα στο μόλο, έκανε κάτι «κουπασταρίσματα» άλλο πράγμα. Τελικά, πιάσαμε».

Μια φορά στη Σίκινο με το «Εξπρές Σαντορίνη» δέσαμε και πήραμε τρεις ανθρώπους, τον αστυνόμο, τον δάσκαλο και ένα ακόμα. Το μόνο που θέλουμε να ακούμε είναι ένα ευχαριστώ για την ηθική ικανοποίηση.

Μια φορά στην Κύθνο, γινόταν χάση κόσμου. Ήταν Κυριακή βράδυ, και περίμεναν 450 άτομα και 80 αυτοκίνητα.  Με βοήθησε  και ο Θεός και έπιασα. Μια άλλη φορά, πάλι στην Κύθνο, ξέσπασε μπουρίνι δευτερόλεπτα αφού είχαμε φύγει. Γινόταν χάση κόσμου, αλλά καταφέραμε να βγούμε από το Μέριχα. Μέσα στο σκοτάδι και στο κακό».

«Αγωνίες που δεν πληρώνονται. Κάθε μέρα να δίνεις εξετάσεις. Να έχεις κάνει εκατομμύρια καλά και ένα κακό να κάνεις αυτό θα σου χτυπάνε».

Τίποτα στη ζωή δεν είναι τυχαίο ….

Τα λόγια είναι πολύ πτωχά για να μιλήσει κανείς για αυτούς τους ανθρώπους.

Άνθρωποι χαρούμενοι, γελαστοί, γεμάτοι καλοσύνη.

Ο καπετάν-Νίκος ο Σάρδης με την πίπα στο στόμα να κοιτάζει το πέλαγος.

Και ο καπετάν-Κώστας ο Σάρδης να του λέει ιστορίες από τα παλιά…

Σαν να μην πέρασε μια μέρα….

Ευχαριστούμε πολύ την κ. Κατερίνα Σάρδη που μας έστειλε την εφημερίδα.

Ευχαριστούμε πολύ την Αντωνία Καμακάρη για τις πληροφορίες που μας έδωσε.

Να ευχαριστήσουμε εκεί ψηλά που βρίσκεται και τον  Αντώνη τον Τρούλο που πρώτος δημοσίευσε το γράμμα του Καθηγητή στα «ΚΙΜΩΛΙΑΚΑ ΝΕΑ»

 

 

Advertisements

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Υπέροχο συγκινητικό άρθρο . Ιδιαίτερα για εμάς τους Σάρδηδες.
    Συγχαρητήρια σε εσάς και στην Κατερινα μας τη Σάρδη που επάξια φέρει το επίθετο αυτό και το τιμά, όπως και τα παιδια της.
    Γιατί αγαπημένο μου θείο που έφυγε γρήγορα και τον αγαπημένο μου ξάδελφο που και αυτός έφυγε πολύ γρήγορα.

Comments are closed.